BİGNONİA (CAMPSİS) YETİŞTİRİCİLİĞİ
Acem Borusu,Campsis ( Bignonia) Bitkisinin Genel Özellikleri
Bilimsel Sınıflandırma
Alem: Plantae
Şube: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Scrophulariales
Familya: Bignoniaceae
Botanik adı: Bignonia
Türkçe Adı: Acem Borusu
Afrika’da doğal olarak yetişir. Portakal-kırmızısı ve değişik renkli muhteşem çiçekleri ile çok gösterişli tırmanıcı bitkilerdir. Özellikle geniş alanlarda duvar, çardak, çit ve parmaklıkların yeşillendirilmesinde sıklıkla kullanılır.
Acem Borusu,Campsis ( Bignonia) Bitkisinin Genel Özellikleri
Bilimsel Sınıflandırma
Alem: Plantae
Şube: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Scrophulariales
Familya: Bignoniaceae
Botanik adı: Bignonia
Türkçe Adı: Acem Borusu
Afrika’da doğal olarak yetişir. Portakal-kırmızısı ve değişik renkli muhteşem çiçekleri ile çok gösterişli tırmanıcı bitkilerdir. Özellikle geniş alanlarda duvar, çardak, çit ve parmaklıkların yeşillendirilmesinde sıklıkla kullanılır.
5.1.JPG)
Fotoğraf 1: Bignonia bitkisinin genel görünüşü
Havai kökleri ile tutunarak ve sarılarak 9 metreye kadar boylanırlar. Acemboruları ile çıplak gövdeli ağaçların gövdelerini sardırmak mümkündür. Borazan ve Trompet çiçeği olarak da bilinen bu bitkiler, yaz ortasına doğru çiçeklenerek uzun süreli çiçekli kalır.
Havai kökleri ile tutunarak ve sarılarak 9 metreye kadar boylanırlar. Acemboruları ile çıplak gövdeli ağaçların gövdelerini sardırmak mümkündür. Borazan ve Trompet çiçeği olarak da bilinen bu bitkiler, yaz ortasına doğru çiçeklenerek uzun süreli çiçekli kalır.
Acem Borusu,Campsis ( Bignonia) Bitkisinin Üretimi
Üretimleri değişik yollarla yapılabilir. İlkbaharda uygulanacak adi daldırma yöntemiyle sonbaharda köklü fidanlar elde edilir. Bundan başka sonbaharda alınan kök çelikleri ile nisan ayında genç sürgünlerden alınan yeşil çeliklerin alttan ısıtmalı yastıklarda köklendirilmesi ile üretimleri yapılabilir. Ayrıca ilkbaharda tohumların serada ekilmesiyle de kolaylıkla üretilebilirler.
Acem Borusu,Campsis ( Bignonia)Bitkisinin Ekolojik İstekleri
Acemboruları hemen her bölgeye uyum gösterirler. Akdeniz ve Ege bölgelerinde yapraklarını dökmezler bu nedenle zemin kaplama amacıyla kullanılmaktadırlar. Tam güneş alan yerlere ve organik maddece zengin iyi drene edilmiş toprakları tercih ederler. Zayıf topraklara dikildikleri takdirde düzenli olarak gübrelenmesi gerekir.
Acem Borusu,Campsis ( Bignonia) Bitkisinin Peyzajda Kullanımı
Dar bahçeli ev ve blokların önünde, havuz ve su kaynaklarının çevresinde güzel çiçeklerinden faydalanmak amacı ile kullanılır.
5.2.JPG)
Fotoğraf 2 : Bignonia bitkisinin peyzajda kullanımı
Ayrıca duvarların, pergola ve çardakların yeşillendirilmesinde de çok kullanılır. Çiçek ve yaprakları zehirlidir. Ilık duvar diplerinde yetiştirilirler.
Acem Borusu,Campsis ( Bignonia)Bitkisinin Önemli Türleri
Campsis radicans ( Acemborusu ): Yazın yeşil tüysü yaprakları 25 cm uzunluğunda, yaprakçıklar eliptik şeklinde ve 9–11 adettir. Yapraklar karşılıklı dizilmiş ve kenarları dişlidir. Hermafrodit çiçekleri kış hariç 3 mevsim dalda kalır. Yaz sonunda açan çiçekler parlak kırmızı renkli, uzunca, borumsu huni görünüşlüdür. Çiçekler 7 cm uzunluğunda, 4 cm genişliğinde, küçük ve yatık lopludur.
Normal taze bahçe toprağında iyi gelişir. İyi drenajlı besince zengin, hafif ve nötr toprakları sever. Sıcak yerlerden hoşlanırlar. Korunaklı yerlerde kış soğuklarına dayanır, ancak su baskınlarına dayanıksızdır.
5.3.JPG)
5.3-2.JPG)
Fotoğraf 3: Campsis radicans bitkisinin genel görünüşü, yaprak ve çiçek yapısı
Tohum ve çelikle üretilir. 5 oC’de 2 ay katlamaya alınan tohumlar erken ilkbaharda ekilir. Yaz sonunda sera ortamında yapılan çelikle üretimde köklenme yavaş, ancak oran yüksek olur. Dinlenme döneminde kök parçaları ve kök çelikleri ile aralıkta ısıtmalı sera ortamında, ilkbaharda ise yumuşak çeliklerle seralarda üretim başarı ile gerçekleşir. Erken ilkbaharda alınan çelikler açık alanlarda da köklendirilebilirler.
Campsis grandiflora ( Çin borusu ): Çin ve Japonya kökenlidir. Bazı türlerde havai kökler bulunurken, bazı türlerde havai kökler yoktur. Yaz sonunda, temmuz-ağustos ayında açan çiçekleri parlak-kırmızı, turuncu-kırmızı renkte olup, 9 cm uzunluğunda ve sarkıktır.
Yapraklarını kışın döker ve 6–9 m boylanır. Diğer campsis türlerine göre soğuğa daha az dayanıklıdır. Kısıtlı gelişmeleri nedeniyle özellikle küçük bahçelerde önerilirler.
5.4.JPG)
5.4-2.JPG)
Fotoğraf 4: Campsis grandiflora bitkisinin genel görünüşü ve çiçek yapısı
Campsis x tagliabuana: Güçlü bir tırmanıcı ve yazın yeşil melez bir türdür. İki Campsis türünün melezlenmesi ile elde edilmiştir. Yaz sonunda açan çiçekleri huni biçiminde ve yaygın lopludur. Çiçek boyu 10 cm uzunluğundadır. Sarı ve koyu kırmızı renkli çiçekler, salkım halindedir. 7,5 m kadar boylanabilir. Yaprakları tüysü, yaprakçıkları oval ve dişlidir.
5.5.JPG)
Fotoğraf 5: Campsis x tagliabuana bitkisinin çiçekleri
Geç çiçeklenmesinden dolayı tercih edilen bir türdür. Sıcak geçen yaz mevsiminden sonra çiçeklenme daha fazla olur. Bu yüzden sıcak bölgeler için şahane bir bitkidir.
Üretimleri değişik yollarla yapılabilir. İlkbaharda uygulanacak adi daldırma yöntemiyle sonbaharda köklü fidanlar elde edilir. Bundan başka sonbaharda alınan kök çelikleri ile nisan ayında genç sürgünlerden alınan yeşil çeliklerin alttan ısıtmalı yastıklarda köklendirilmesi ile üretimleri yapılabilir. Ayrıca ilkbaharda tohumların serada ekilmesiyle de kolaylıkla üretilebilirler.
Acem Borusu,Campsis ( Bignonia)Bitkisinin Ekolojik İstekleri
Acemboruları hemen her bölgeye uyum gösterirler. Akdeniz ve Ege bölgelerinde yapraklarını dökmezler bu nedenle zemin kaplama amacıyla kullanılmaktadırlar. Tam güneş alan yerlere ve organik maddece zengin iyi drene edilmiş toprakları tercih ederler. Zayıf topraklara dikildikleri takdirde düzenli olarak gübrelenmesi gerekir.
Acem Borusu,Campsis ( Bignonia) Bitkisinin Peyzajda Kullanımı
Dar bahçeli ev ve blokların önünde, havuz ve su kaynaklarının çevresinde güzel çiçeklerinden faydalanmak amacı ile kullanılır.
5.2.JPG)
Fotoğraf 2 : Bignonia bitkisinin peyzajda kullanımı
Ayrıca duvarların, pergola ve çardakların yeşillendirilmesinde de çok kullanılır. Çiçek ve yaprakları zehirlidir. Ilık duvar diplerinde yetiştirilirler.
Acem Borusu,Campsis ( Bignonia)Bitkisinin Önemli Türleri
Campsis radicans ( Acemborusu ): Yazın yeşil tüysü yaprakları 25 cm uzunluğunda, yaprakçıklar eliptik şeklinde ve 9–11 adettir. Yapraklar karşılıklı dizilmiş ve kenarları dişlidir. Hermafrodit çiçekleri kış hariç 3 mevsim dalda kalır. Yaz sonunda açan çiçekler parlak kırmızı renkli, uzunca, borumsu huni görünüşlüdür. Çiçekler 7 cm uzunluğunda, 4 cm genişliğinde, küçük ve yatık lopludur.
Normal taze bahçe toprağında iyi gelişir. İyi drenajlı besince zengin, hafif ve nötr toprakları sever. Sıcak yerlerden hoşlanırlar. Korunaklı yerlerde kış soğuklarına dayanır, ancak su baskınlarına dayanıksızdır.
5.3.JPG)
5.3-2.JPG)
Fotoğraf 3: Campsis radicans bitkisinin genel görünüşü, yaprak ve çiçek yapısı
Tohum ve çelikle üretilir. 5 oC’de 2 ay katlamaya alınan tohumlar erken ilkbaharda ekilir. Yaz sonunda sera ortamında yapılan çelikle üretimde köklenme yavaş, ancak oran yüksek olur. Dinlenme döneminde kök parçaları ve kök çelikleri ile aralıkta ısıtmalı sera ortamında, ilkbaharda ise yumuşak çeliklerle seralarda üretim başarı ile gerçekleşir. Erken ilkbaharda alınan çelikler açık alanlarda da köklendirilebilirler.
Campsis grandiflora ( Çin borusu ): Çin ve Japonya kökenlidir. Bazı türlerde havai kökler bulunurken, bazı türlerde havai kökler yoktur. Yaz sonunda, temmuz-ağustos ayında açan çiçekleri parlak-kırmızı, turuncu-kırmızı renkte olup, 9 cm uzunluğunda ve sarkıktır.
Yapraklarını kışın döker ve 6–9 m boylanır. Diğer campsis türlerine göre soğuğa daha az dayanıklıdır. Kısıtlı gelişmeleri nedeniyle özellikle küçük bahçelerde önerilirler.
5.4.JPG)
5.4-2.JPG)
Fotoğraf 4: Campsis grandiflora bitkisinin genel görünüşü ve çiçek yapısı
Campsis x tagliabuana: Güçlü bir tırmanıcı ve yazın yeşil melez bir türdür. İki Campsis türünün melezlenmesi ile elde edilmiştir. Yaz sonunda açan çiçekleri huni biçiminde ve yaygın lopludur. Çiçek boyu 10 cm uzunluğundadır. Sarı ve koyu kırmızı renkli çiçekler, salkım halindedir. 7,5 m kadar boylanabilir. Yaprakları tüysü, yaprakçıkları oval ve dişlidir.
5.5.JPG)
Fotoğraf 5: Campsis x tagliabuana bitkisinin çiçekleri
Geç çiçeklenmesinden dolayı tercih edilen bir türdür. Sıcak geçen yaz mevsiminden sonra çiçeklenme daha fazla olur. Bu yüzden sıcak bölgeler için şahane bir bitkidir.
Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Genç bitkilerde mantari hastalıkların yanı sıra, yaprak bitleri, salyangoz ve sümüklü böceklerle mücadele edilmedir.
Genç bitkilerde mantari hastalıkların yanı sıra, yaprak bitleri, salyangoz ve sümüklü böceklerle mücadele edilmedir.
Kaynak :http://www.megep.meb.gov.tr