Salkım (Wisteria) Çiçeğinin Genel Özellikleri
Bilimsel Sınıflandırma
Alem: Plantae
Şube: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Fabales
Familya: Fabaceae
Botanik adı: Wisteria
Türkçe adı: Salkım
Asya’nın doğusunda ve Kuzey Amerika’da doğal olarak yaşar. Yazın yeşil, boylu ve sarılıcı çalı durumundaki bitkilerdir. Yaprakları almaçlı dizilmiş tek tüysü yaprak durumundadır. Yaprakçıklar 9–19 adettir.
6.1.JPG)
Fotoğraf : Wisteria bitkisinin genel görünüşü
Çiçekler genellikle mavi, nadiren beyaz renklidir. Yapraklanmadan çiçeklenirler. Çiçekler sürgünün sonunda yan duruşlu, salkım kuruluşunda, uzun ve sarkıktır. Meyveleri bakla durumunda, yassı ve uzundur. İçerisinde çok sayıda tohumu vardır.
Salkım (Wisteria) Çiçeğinin Üretimi
Üretimleri çelik ve daldırma ile olur. Çelikler haziran sonu, temmuz başında hazırlanır. Hazırlanan çeliklere herhangi bir hormon uygulamanın gereği yoktur. Çelikler 2 kısım peat + 1 kısım kum karışımına dikilirler. Dikimden 6–7 hafta sonra % 80–90 oranında köklenme görülür. Köklenen çelikler 10’luk saksılara dikilerek mekânlara veya plastik seralara alınır. Takip eden ilkbahara kadar bitkilerde büyüme görülmez. İlkbaharda 12’lik saksılara alınarak açık alanda geliştirilirler.Bitkiler daima topraklı olarak şaşırtılmalıdır, aksi halde tutma oranı çok düşer.
Daldırma ile üretimde, seçilen uzun sürgünler ilkbaharda toprak altına hendek daldırma şeklinde yatırılır. Yatırılan her dalın göz ve sürgününden kök meydana gelir. Sonbaharda yatırılan dal sökülerek boğum aralarından kesilir ve yeni bitkiler elde edilir. Bu bitkiler 2–3 yıl büyütülerek kullanılabilecek boya gelirler. Fidanlar hereklenmelidir. Genellikle topraklı olarak şaşırtılmalı veya kullanılmalıdır.
Salkım (Wisteria) Çiçeğinin Ekolojik İstekleri
Özel toprak istekleri olmamakla birlikte, iyi drenajlı toprakları tercih ederler. Güneşli alanlarda iyi gelişirler.
Salkım (Wisteria) Çiçeğinin Peyzajda Kullanımı
Park, bahçe ve yol kenarlarında kullanılmaktadır. Genellikle bir nesneye dolandırılır veya çardaklara sardırılarak kullanılır.
6.2.JPG)
Fotoğraf : Wisteria bitkisinin peyzajda kullanımı
Salkım (Wisteria) Çiçeğinin Önemli Türleri
Wisteria sinensis ( mor salkım ): Çin’de doğal olarak yaşar. 20 m kadar boy yapan, yazın yeşil ve tırmanıcı karakterli bitkilerdir. Yaprakları 30 cm uzunlukta, tek tüysü yaprak durumundadır. Yaprakçıkları uzun yumurta biçiminde, 4–8 cm uzunlukta, 10–15 adet bulunur. Çiçekleri menekşe rengi, 15–25 cm uzunlukta, sarkık ve hafif kokuludur. Nisan- Mayıs aylarında çiçek açar. Meyve bakla durumunda ve 10–15 cm uzunluğundadır.
Hafif asidik, gevşek, organik maddece zengin, rutubetli ve sıcak topraklarda iyi gelişirler. En iyi gelişimini güneye bakan nemli kumlar üzerinde gösterir. Ilıman ve sıcak yerlerde gelişir.
Tohumlar 24 saat sıcak suda bekletilerek erken ilkbaharda ekilir. Yılankavi daldırma, kök çeliği veya erken ilkbaharda sert çelikle üretilir.
6.3.JPG)
Fotoğraf : Wisteria sinensis genel görünüşü
Önemli kültür formları şunlardır:
W. sinensis ‘Alba’, beyaz çiçekli formudur.
W. sinensis ‘Plena’, katmerli çiçekli formudur.
Wisteria floribunda: Japonya kökenlidir. Maksimum 6–8 m kadar boylanır,
budanmadığı zaman ise 30 m kadar uzayabilir. Çok güçlü ve hızlı gelişen bir sarmaşıktır.İlkbahar sonunda açan çiçekleri bol, salkımları 15–30 cm uzunluğunda bir bitkidir.
Çiçekler genellikle mavi, nadiren beyaz renklidir. Yapraklanmadan çiçeklenirler. Çiçekler sürgünün sonunda yan duruşlu, salkım kuruluşunda, uzun ve sarkıktır. Meyveleri bakla durumunda, yassı ve uzundur. İçerisinde çok sayıda tohumu vardır.
Salkım (Wisteria) Çiçeğinin Üretimi
Üretimleri çelik ve daldırma ile olur. Çelikler haziran sonu, temmuz başında hazırlanır. Hazırlanan çeliklere herhangi bir hormon uygulamanın gereği yoktur. Çelikler 2 kısım peat + 1 kısım kum karışımına dikilirler. Dikimden 6–7 hafta sonra % 80–90 oranında köklenme görülür. Köklenen çelikler 10’luk saksılara dikilerek mekânlara veya plastik seralara alınır. Takip eden ilkbahara kadar bitkilerde büyüme görülmez. İlkbaharda 12’lik saksılara alınarak açık alanda geliştirilirler.Bitkiler daima topraklı olarak şaşırtılmalıdır, aksi halde tutma oranı çok düşer.
Daldırma ile üretimde, seçilen uzun sürgünler ilkbaharda toprak altına hendek daldırma şeklinde yatırılır. Yatırılan her dalın göz ve sürgününden kök meydana gelir. Sonbaharda yatırılan dal sökülerek boğum aralarından kesilir ve yeni bitkiler elde edilir. Bu bitkiler 2–3 yıl büyütülerek kullanılabilecek boya gelirler. Fidanlar hereklenmelidir. Genellikle topraklı olarak şaşırtılmalı veya kullanılmalıdır.
Salkım (Wisteria) Çiçeğinin Ekolojik İstekleri
Özel toprak istekleri olmamakla birlikte, iyi drenajlı toprakları tercih ederler. Güneşli alanlarda iyi gelişirler.
Salkım (Wisteria) Çiçeğinin Peyzajda Kullanımı
Park, bahçe ve yol kenarlarında kullanılmaktadır. Genellikle bir nesneye dolandırılır veya çardaklara sardırılarak kullanılır.
6.2.JPG)
Fotoğraf : Wisteria bitkisinin peyzajda kullanımı
Salkım (Wisteria) Çiçeğinin Önemli Türleri
Wisteria sinensis ( mor salkım ): Çin’de doğal olarak yaşar. 20 m kadar boy yapan, yazın yeşil ve tırmanıcı karakterli bitkilerdir. Yaprakları 30 cm uzunlukta, tek tüysü yaprak durumundadır. Yaprakçıkları uzun yumurta biçiminde, 4–8 cm uzunlukta, 10–15 adet bulunur. Çiçekleri menekşe rengi, 15–25 cm uzunlukta, sarkık ve hafif kokuludur. Nisan- Mayıs aylarında çiçek açar. Meyve bakla durumunda ve 10–15 cm uzunluğundadır.
Hafif asidik, gevşek, organik maddece zengin, rutubetli ve sıcak topraklarda iyi gelişirler. En iyi gelişimini güneye bakan nemli kumlar üzerinde gösterir. Ilıman ve sıcak yerlerde gelişir.
Tohumlar 24 saat sıcak suda bekletilerek erken ilkbaharda ekilir. Yılankavi daldırma, kök çeliği veya erken ilkbaharda sert çelikle üretilir.
6.3.JPG)
Fotoğraf : Wisteria sinensis genel görünüşü
Önemli kültür formları şunlardır:
W. sinensis ‘Alba’, beyaz çiçekli formudur.
W. sinensis ‘Plena’, katmerli çiçekli formudur.
Wisteria floribunda: Japonya kökenlidir. Maksimum 6–8 m kadar boylanır,
budanmadığı zaman ise 30 m kadar uzayabilir. Çok güçlü ve hızlı gelişen bir sarmaşıktır.İlkbahar sonunda açan çiçekleri bol, salkımları 15–30 cm uzunluğunda bir bitkidir.
6.4.JPG)
6.4-2.JPG)
6.4-3.JPG)
Fotoğraf : Wisteria floribunda bitkisinin çiçek, yaprak ve meyve yapısı
Çiçeklerinin rengi mor-leylak ya da güzel mavidir. Çiçekleri sarkıktır. Sıcak havalarda çok hoş koku yayar. Bitki kışın tüysüz yapraklarını döker. 11 adet, oval-uzun oval yaprakçıktan oluşur, kirpikli ve tüylüdür. Budama ile yeni sürgün vermesi sağlanır. Sürgün boyu 2 m kadar olabilir. Bu sürgünler dayanağa sarılarak yükselir.
Wisteria venusta: Yaz başında açan beyaz renkli ve hafif kokulu çiçeklere sahiptir. Güçlü ve hızlı gelişme gösteren bir sarmaşıktır. W. venusta çiçeklerinin, W. sinensisin çiçeklerinden farkı biraz büyük olması ve çok tüylü bir yapı göstermesidir. Bu özelliğinden dolayı diğer çiçeklerden rahatlıkla ayrılabilir.
6.5.JPG)
Fotoğraf : Wisteria venusta bitkisinin genel görünüşü
Salkım (Wisteria) Çiçeğnin Önemli Hastalık ve Zararlıları
Wisteria venusta: Yaz başında açan beyaz renkli ve hafif kokulu çiçeklere sahiptir. Güçlü ve hızlı gelişme gösteren bir sarmaşıktır. W. venusta çiçeklerinin, W. sinensisin çiçeklerinden farkı biraz büyük olması ve çok tüylü bir yapı göstermesidir. Bu özelliğinden dolayı diğer çiçeklerden rahatlıkla ayrılabilir.
6.5.JPG)
Fotoğraf : Wisteria venusta bitkisinin genel görünüşü
Salkım (Wisteria) Çiçeğnin Önemli Hastalık ve Zararlıları
Mildiyö, külleme, sürgün kuruması hastalıkları bu bitkide görülen hastalıklardır.
Kaynak :http://www.megep.meb.gov.tr