NERİUM YETİŞTİRİCİLİĞİ
1. Genel Özellikleri
Bilimsel Sınıflandırma
Alem: Plantea
Şube: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Gentianales
Familya: Apocynaceae
Botanik Adı: Nerium
Türkçe Adı: Zakkum
Ülkemizde Akdeniz ve Ege bölgesinde dere kenarlarında doğal olarak yaşar. 2-3 türü bulunmaktadır. Her dem yeşil, çalı formunda olan bitkilerdir.
1. Genel Özellikleri
Bilimsel Sınıflandırma
Alem: Plantea
Şube: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Gentianales
Familya: Apocynaceae
Botanik Adı: Nerium
Türkçe Adı: Zakkum
Ülkemizde Akdeniz ve Ege bölgesinde dere kenarlarında doğal olarak yaşar. 2-3 türü bulunmaktadır. Her dem yeşil, çalı formunda olan bitkilerdir.
Resim 1: Nerium bitkinin genel görünüşü ve çiçek yapısı
Salkım şeklinde, güzel ve gösterişli çiçekleri vardır. Nerium’ların çiçek ve yaprakları zehirlidir.
2. Nerium (Zakkum) Üretimi
Tohum, çelik ve daldırma ile üretilir. Tohumdan meydana gelen çöğürler ana bitkiye benzese de çiçeklerinin renklerinde biraz açılma olur. Tohumlar sonbaharda meydana gelen tohum içeren kapsüller açıldıktan sonra toplanır. Tohumlar bir kalbur üzerine sürtülerek kabuğun büyük bir kısmının çıkması sağlanır. Bu şekilde elde edilen tohumlar başka herhangi bir şey yapılmadan kasalara dikilir. Çimlenme aşağı yukarı 2 haftada olur. Çelikle üretimde çelikler yaz sonuna doğru odunlaşmış sürgünlerden 7,5-15 cm uzunluğunda kesilerek hazırlanır. Hazırlanan çelikler bahçe toprağı, peat, yaprak çürüntüsü ve kumdan hazırlanmış köklendirme ortamına dikilir.
Daldırma ile üretimde ise adi daldırma yöntemi uygulanır.
3. Ekolojik İstekleri
Özellikle dere yatakları ve akarsu kıyılarında bulunan alüvyonlu toprakları sever. Taşlı, çakıllı ve kumsal çevrelerde ağır ve kireçli topraklarda da yetişebilir. Yazları sıcak, ılımlı ve nispeten nemli iklimleri ister. Vegetasyon döneminde nem ihtiyacı oldukça yüksektir. Durgun dönemde havadar ve dondan korumalı yerlere
dikilmelidir. Serin yerlerde çiçek verimi düşer. Donlara karşı duyarlıdır, - 5 0C sıcaklıklara kadar dayanabilir.
4. Peyzajda Kullanımı
Park ve bahçelerde soliter veya gruplar halinde kullanılır.
Resim 2: Nerium bitkisinin peyzajda kullanımı
Çiçeklerinin özellikle renk güzelliği ve uzun süre dayanmasından dolayı çit, perde ve gruplar oluşturmada, hatta budanarak, ağaç formu verilerek de kullanılabilir. Yol kenarlarında da renkli çiçeklerinden dolayı tek veya gruplar halinde kullanılabilir.
5. Nerium (Zakkum) Bitkisinin Önemli Türleri
Nerium oleander; 2–3 m kadar boylanabilen her dem yeşil çalı formundaki
bitkilerdir. Yaprakları dar uzun, gri-yeşil ve derimsi şeklindedir.
Resim 3: Nerium oleander bitkinin genel görünüşü ve çiçek yapısı
Çiçekleri salkım biçiminde ve dal ucunda açar. Renkleri pembe olup yalın kattır. Ancak kırmızı, beyaz ve katmerli ve yaprakları sarı alacalı kültür formları da elde edilmiştir. Yaz aylarında çiçeklenir.
Salkım şeklinde, güzel ve gösterişli çiçekleri vardır. Nerium’ların çiçek ve yaprakları zehirlidir.
2. Nerium (Zakkum) Üretimi
Tohum, çelik ve daldırma ile üretilir. Tohumdan meydana gelen çöğürler ana bitkiye benzese de çiçeklerinin renklerinde biraz açılma olur. Tohumlar sonbaharda meydana gelen tohum içeren kapsüller açıldıktan sonra toplanır. Tohumlar bir kalbur üzerine sürtülerek kabuğun büyük bir kısmının çıkması sağlanır. Bu şekilde elde edilen tohumlar başka herhangi bir şey yapılmadan kasalara dikilir. Çimlenme aşağı yukarı 2 haftada olur. Çelikle üretimde çelikler yaz sonuna doğru odunlaşmış sürgünlerden 7,5-15 cm uzunluğunda kesilerek hazırlanır. Hazırlanan çelikler bahçe toprağı, peat, yaprak çürüntüsü ve kumdan hazırlanmış köklendirme ortamına dikilir.
Daldırma ile üretimde ise adi daldırma yöntemi uygulanır.
3. Ekolojik İstekleri
Özellikle dere yatakları ve akarsu kıyılarında bulunan alüvyonlu toprakları sever. Taşlı, çakıllı ve kumsal çevrelerde ağır ve kireçli topraklarda da yetişebilir. Yazları sıcak, ılımlı ve nispeten nemli iklimleri ister. Vegetasyon döneminde nem ihtiyacı oldukça yüksektir. Durgun dönemde havadar ve dondan korumalı yerlere
dikilmelidir. Serin yerlerde çiçek verimi düşer. Donlara karşı duyarlıdır, - 5 0C sıcaklıklara kadar dayanabilir.
4. Peyzajda Kullanımı
Park ve bahçelerde soliter veya gruplar halinde kullanılır.
Resim 2: Nerium bitkisinin peyzajda kullanımı
Çiçeklerinin özellikle renk güzelliği ve uzun süre dayanmasından dolayı çit, perde ve gruplar oluşturmada, hatta budanarak, ağaç formu verilerek de kullanılabilir. Yol kenarlarında da renkli çiçeklerinden dolayı tek veya gruplar halinde kullanılabilir.
5. Nerium (Zakkum) Bitkisinin Önemli Türleri
Nerium oleander; 2–3 m kadar boylanabilen her dem yeşil çalı formundaki
bitkilerdir. Yaprakları dar uzun, gri-yeşil ve derimsi şeklindedir.
Resim 3: Nerium oleander bitkinin genel görünüşü ve çiçek yapısı
Çiçekleri salkım biçiminde ve dal ucunda açar. Renkleri pembe olup yalın kattır. Ancak kırmızı, beyaz ve katmerli ve yaprakları sarı alacalı kültür formları da elde edilmiştir. Yaz aylarında çiçeklenir.
6. Nerium (Zakkum) Bitkisinde Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Yaprak bitleri, kırmızı örümcek, salyangoz zararlıları görülür.
Yaprak bitleri, kırmızı örümcek, salyangoz zararlıları görülür.