AESCULUS (ATKESTANESİ)YETİŞTİRİCİLİĞİ
Bilimsel Sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Sapindales
Familya: Sapindaceae
Cins: Aesculus sp.
Genel Özellikleri
Onüç kadar türü bulunan, yaprak döken ağaç ve çalılardır. Genellikle büyük ağaçlardır. Çiçekleri salkım şeklindedir ve mayısta açar. Gösterişli çiçekleri vardır. Çeşitli türleri yukarı doğru kümelenen, bol miktarda ve salkım şeklinde açan gösterişli çiçekleri yüzünden dekoratif bir ağaçtır. Kırmızı, sarı, pembe ve beyaz çiçek açan türleri vardır.
Yaprakları genellikle 5 parçalıdır. Yaprakları bileşik yapıda olup 10- 15 cm uzunluğundadır. Geniş bir tepeye ve kaba bir dokuya sahiptirler. Gençken piramit şeklinde olan ağaçlar yaşlandıkça yuvarlak bir hâl alır. Meyveleri kapsül meyve olup, dış yüzü yumuşak dikenlidir. Meyveleri yenmez.
Üretimi
Tohumla ve aşı ile üretimi yapılır. Tohumlar sonbaharda toplanır toplanmaz atılır ya da katlandıktan sonra ekim yapılır. Tohumlar 1-2 cm derine 7-8 cm aralıklarla ekilmelidir. Çimlenme ilkbaharda olur ve sonbaharda şaşırtılır. Aşı ile üretimde ise, temmuz ayında göz aşı yöntemi uygulanır.
Ekolojik İstekleri
Derin ve taze topraklardan hoşlanır. Soğuk iklim şartlarına dayanıklıdır. Ekstrem donlardan etkilenir. Sıcak ve güneşli iklimleri sever. Aydınlık ve yarı gölgeden hoşlanırlar.
Peyzajda Kullanımı
Hava kirliliğine dayanıklıdır. Kitle, park, gölgeleme ağacıdır.
Önemli Türleri
Aesculus carnea: Kırmızı çiçekli atkestanesi
15-20 m boy yapar. Rutubetli, iyi drenajlı, derin topraklarda yetişir. Şiddetli donlardan etkilenir. Sıcak ve güneşli ortamlardan hoşlanır. Yaprakları bileşik yapıda ve 8- 15 cm uzunluğunda ve dik duruşludur. Yapraklar 5 parçadan oluşmaktadır.
Bilimsel Sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Sapindales
Familya: Sapindaceae
Cins: Aesculus sp.
Genel Özellikleri
Onüç kadar türü bulunan, yaprak döken ağaç ve çalılardır. Genellikle büyük ağaçlardır. Çiçekleri salkım şeklindedir ve mayısta açar. Gösterişli çiçekleri vardır. Çeşitli türleri yukarı doğru kümelenen, bol miktarda ve salkım şeklinde açan gösterişli çiçekleri yüzünden dekoratif bir ağaçtır. Kırmızı, sarı, pembe ve beyaz çiçek açan türleri vardır.
Yaprakları genellikle 5 parçalıdır. Yaprakları bileşik yapıda olup 10- 15 cm uzunluğundadır. Geniş bir tepeye ve kaba bir dokuya sahiptirler. Gençken piramit şeklinde olan ağaçlar yaşlandıkça yuvarlak bir hâl alır. Meyveleri kapsül meyve olup, dış yüzü yumuşak dikenlidir. Meyveleri yenmez.
Üretimi
Tohumla ve aşı ile üretimi yapılır. Tohumlar sonbaharda toplanır toplanmaz atılır ya da katlandıktan sonra ekim yapılır. Tohumlar 1-2 cm derine 7-8 cm aralıklarla ekilmelidir. Çimlenme ilkbaharda olur ve sonbaharda şaşırtılır. Aşı ile üretimde ise, temmuz ayında göz aşı yöntemi uygulanır.
Ekolojik İstekleri
Derin ve taze topraklardan hoşlanır. Soğuk iklim şartlarına dayanıklıdır. Ekstrem donlardan etkilenir. Sıcak ve güneşli iklimleri sever. Aydınlık ve yarı gölgeden hoşlanırlar.
Peyzajda Kullanımı
Hava kirliliğine dayanıklıdır. Kitle, park, gölgeleme ağacıdır.
Önemli Türleri
Aesculus carnea: Kırmızı çiçekli atkestanesi
15-20 m boy yapar. Rutubetli, iyi drenajlı, derin topraklarda yetişir. Şiddetli donlardan etkilenir. Sıcak ve güneşli ortamlardan hoşlanır. Yaprakları bileşik yapıda ve 8- 15 cm uzunluğunda ve dik duruşludur. Yapraklar 5 parçadan oluşmaktadır.
Resim : Aesculus carnea
Kazık kök yapısına sahiptir. Meyveleri kapsül meyve olup 3–4 cm çapında ve üzeri fazla dikenli değildir. Mayısta çiçek açar ve kırmızı renktedir.
Tohum toplama zamanı eylül- ekim arasındadır. Bir kilogramda yaklaşık 100 adet tohum bulunmaktadır. Tohum parlak, kahverengindedir. Üretimi tohum ekimiyle yapılır. İyi bir park ve gölge ağacıdır.
Aesculus hippocastanum: Beyaz çiçekli atkestanesi
Doğal olarak Balkanlar’ da yetişmektedir. İklim ve toprak isteği bakımından kanaatkâr bir bitkidir. Derin ve taze toprakları sever. Ekstrem donlara duyarlıdır. Sıcak ve güneşli iklimlerde yetişir. Tepe yuvarlak, dallar sık yapılıdır. 30 m boylanır. Gövde kabuğu kırmızı – kahve renkli, çatlaklı, tomurcukları çok iridir. Işık ve yarı gölge bitkisidir. Çiçekler mayıs ayında açar ve beyaz renklidir. Yapraklar 10–25 cm uzunluğunda, yeşil ve 5-7 parçadan oluşmaktadır. Sonbaharda sarı ve kırmızı renk alır. Tohumları parlak kahve renkli, 3-4 cm çapında, üzeri etli, parçalı, kalın ve dikenlidir. Derine kök salar. İyi bir toprak tutucudur.
Üretimi tohumla olmaktadır. Bunun yanında kök çeliği ve aşı ile de üretimi söz konusudur. Kaba dokusu nedeniyle kapalı mekânlardan uzaklarda kullanılmalıdır. Arılara konukçuluk da yapmaktadır.
Resim : Aesculus hippocastanum
Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Karaleke en çok görülen hastalıktır. Kuru iklim bitki yetişmesinde sorun meydana getirir.Ekklu bit en çok görülen hastalıklardır.