Bilimsel Sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Magnoliales
Familya: Magnoliaceae
Cins: Magnolia sp.
Genel Özellikleri
Asya, Kuzey ve Orta Amerika’ da doğal olarak yaşamaktadırlar. 80 kadar türü bulunmaktadır. Her dem yeşil veya yazın yeşil ağaç ve ağaççık formundadır. Yaprakları büyük, saplıdır. Çiçekleri göz alıcıdır. Çiçek renkleri beyaz, eflatun, pembe, mor ve sarı olabilir. Bazı türleri 30 cm’ yi bulan çiçek çapları ile en iri çiçek açan ağaç unvanını alırlar. Meyve genellikle odunsu kapsül meyve durumunda olup kozalağı andırır. Olgun tohumlar dökülmeden önce uzun ve ipliksi bir askıda günlerce salınırlar. Manolyalar ayrıca geniş bir kök dağılımı yaparlar. Bunun için iyi repikaj görmüş kaplı fidanlar kullanılmalıdır. Çıplak köklü ve topraklı sökümlerde fidanların tutma şansı zayıftır.
Üretimi
Tohum, çelik, aşı ve daldırma ile üretilebilir. Tohumlar ya toplandıktan hemen sonra ekilmeli ya da 3–6 ay katlandıktan sonra ekilmelidir. Çelikle üretimde ise, yazın yeşil çelik alınarak yapılmalıdır. Çelikler 10 cm uzunluğunda iki yaşlı sürgünlerden alınmalıdır. Daldırma ile üretim ise, ilkbaharda ya da ağustos ayında yapılmalıdır. Aşı ile üretimde ise, anaç olarak M. grandiflora kullanılır. Yandan kertikli aşı yöntemi ile aşılanmalıdır.
Ekolojik İstekleri
Yetişme istekleri bakımından, zengin, orta derecede nemli, süzek topraklarda ve ılıman iklimli yerlerde gelişir.
Peyzajda Kullanımı
Park ve bahçelerde tek olarak kullanılır. Rüzgâra dayanıklıdır. Çiçekleri çok gösterişlidir. Bu yüzden değerli bir bitkidir. Geniş büyüyen manolya çeşitlerini diğer ağaç ve binalardan en az 10 – 12 m uzağa dikmek gerekir.
Önemli Türleri
Magnolia grandiflora: İri çiçekli manolya
Kuzey Amerika’ nın güney bölgelerinde yerli olarak, dünyanın birçok ılıman bölgesinde, özellikle Avrupa ve Türkiye’ de de yetişir. Ülkemizde Karadeniz kıyılarında ve Marmara bölgesinde yetişmektedir. 30 metre kadar boylanır. Ilıman iklim bitkisidir.
Resim : Magnolia grandiflora
Işık-yarı gölge bitkisidir. Piramit formlu ve her dem yeşil bitkilerdir. Sürgünleri pas renginde ve tüylüdür. Yaprakları 10-20 cm uzunlukta, ters yumurta biçiminde, derimsidir. Üst yüzü parlak koyu yeşil, alt yüzü pas rengindedir. Çiçekleri beyaz renkli, güzel kokulu olup temmuz – ağustos aylarında açar. Tohumlar eylül- kasım arasında olgunlaşır.
Işık-yarı gölge bitkisidir. Piramit formlu ve her dem yeşil bitkilerdir. Sürgünleri pas renginde ve tüylüdür. Yaprakları 10-20 cm uzunlukta, ters yumurta biçiminde, derimsidir. Üst yüzü parlak koyu yeşil, alt yüzü pas rengindedir. Çiçekleri beyaz renkli, güzel kokulu olup temmuz – ağustos aylarında açar. Tohumlar eylül- kasım arasında olgunlaşır.
Resim : Çiçek yapısı
Resim : Yaprak yapısı
Tohum, çelik ve aşı ile üretilir. Tohumlar toplanıp temizlendikten sonra kurumadan hemen veya 12 – 15 haftalık soğuk katlamadan sonra ilkbaharda ekilir. Ekimden sonra çimlenme ortamı kuru kalmamalıdır. Ayrıca haziran – ağustos aylarında yumuşak çelik, yanaştırma aşı, durgun göz aşısı ve hava daldırma ile üretilir. Park ve bahçelerde tek olarak kullanılmalıdır. Rüzgâra duyarlıdır. Korunaklı yerlere dikilmelidir. Çiçeklerini koklarken nefes verilirse çiçeklerin beyaz rengi solar ve kararır.
Magnolia x soulangeana: Soulange manolyası
Fransa’ da melezlenmiş bir türdür. Çok dekoratiftir. 4–6 metre boylanabilmektedir. Yaz yeşili yaprakları, iri, 15 cm uzunluğunda, ters oval- eliptik biçimlidir. Mart - haziranda, yapraklanmadan önce açan çiçekleri 10 cm uzunluğunda, beyazımsı pembe renkli, dıştan kırmızımsı şeritlerle bezelidir. Güneşli yerlerde, normal asidik topraklarda yetişir. Kent iklimine dayanır. Endüstri yörelerinde ve asidik topraklarda yetişir. Üretimi çelikle yapılır. Park ve bahçelerde, kuytu ve güneşli yerlerde, ana tür ve çeşitleri, tek ya da kap içinde kullanılır.
Tohum, çelik ve aşı ile üretilir. Tohumlar toplanıp temizlendikten sonra kurumadan hemen veya 12 – 15 haftalık soğuk katlamadan sonra ilkbaharda ekilir. Ekimden sonra çimlenme ortamı kuru kalmamalıdır. Ayrıca haziran – ağustos aylarında yumuşak çelik, yanaştırma aşı, durgun göz aşısı ve hava daldırma ile üretilir. Park ve bahçelerde tek olarak kullanılmalıdır. Rüzgâra duyarlıdır. Korunaklı yerlere dikilmelidir. Çiçeklerini koklarken nefes verilirse çiçeklerin beyaz rengi solar ve kararır.
Magnolia x soulangeana: Soulange manolyası
Fransa’ da melezlenmiş bir türdür. Çok dekoratiftir. 4–6 metre boylanabilmektedir. Yaz yeşili yaprakları, iri, 15 cm uzunluğunda, ters oval- eliptik biçimlidir. Mart - haziranda, yapraklanmadan önce açan çiçekleri 10 cm uzunluğunda, beyazımsı pembe renkli, dıştan kırmızımsı şeritlerle bezelidir. Güneşli yerlerde, normal asidik topraklarda yetişir. Kent iklimine dayanır. Endüstri yörelerinde ve asidik topraklarda yetişir. Üretimi çelikle yapılır. Park ve bahçelerde, kuytu ve güneşli yerlerde, ana tür ve çeşitleri, tek ya da kap içinde kullanılır.
Resim : Magnolia soulangeana
Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Karaleke en çok görülen hastalıktır. Zararlılardan yaprak biti, kabuklu bit ve kırmızı örümcek en çok görülen zararlılardır.
Karaleke en çok görülen hastalıktır. Zararlılardan yaprak biti, kabuklu bit ve kırmızı örümcek en çok görülen zararlılardır.