Araucaria (Arakorya) Yetiştiriciliği

ARAUCARİA YETİŞTİRİCİLİĞİ:ARAKORYA
Araucariaceae (Arokarya Ağaçgilleri ): Güney yarım kürede yetişmektedir. Yaprak
dökmezler. Genç ve olgun yaprak arasında fark vardır.
 Bilimsel Sınıflandırma
 Âlem: Plantae
 Bölüm: Pinophyta
 Sınıf: Pinopsida
 Takım: Pinales
 Familya: Araucariaceae
 Cins: Araucaria

Genel Özellikleri
Güney Amerika’ da doğal olarak bulunur. Her dem yeşil dik gövdeli ve yuvarlak tepeli, dalları düzgün çevrel olarak dizilişlidir. Dallar yatay yönde çıkar, üst dallar yukarı, alt dallar aşağı yönelir. Yaprakları koyu yeşil ve genellikle iğne yapraklıdır.

 
Üretimi
Üretimi tohumla olmaktadır. Tohumlar ilkbaharda seraya veya soğuk yastıklara ekilir.İlk yıl büyüme yavaş olur. Bu dönemde gölgeleme yapılmalıdır. Tohum ekimi yapıldıktan ancak beş yıl sonra satışa gelebilir. Bunun yanında tepe çeliği ile de üretimi yapılabilir.
 

Ekolojik İstekleri

Nemli, gevşek, iyi drenajlı topraklardan hoşlanır. Kireçli toprakları sevmez. Ilıman iklimlerde güzel yetişir. Sıcak, kuru ve havasız ortamlarda canlılığını yitirir. Donlardan zarar görür. Kışı sert geçen yerlerde salon bitkisi olarak görmekteyiz.
 

Peyzajda Kullanımı
Çok dekoratif bir ağaçtır. Rüzgâra ve deniz tuzuna dayanıklı olduğu için sahillerde rahatlıkla kullanılabilir. Atmosferdeki kirlilikten hoşlanmaz. Dış mekân bitkisi olarak kullanıldığı gibi iç mekân bitkisi olarak da kullanılmaktadır. Örneğin, Antalya’ da dış mekân bitkisi olarak kullanılırken Ankara’ da iç mekân bitkisi olarak karşımıza çıkmaktadır.
 

Önemli Türleri
Araucaria araucana : Maymun Çıkmaz Ağacı Piramidal bir tepe yapar. Dişi ağaçlar 40 m boy yaparken erkek ağaçlar 15 m boy yapabilir. Yapraklar üçgen biçimli, sivri uçlu, batıcı, derimsi yapıdadır. Sürgünler üzerinde sık bir yayılış gösterir. Kozalaklar ovalimsi ve 20 cm uzunluktadır.
 

Resim: Araucaria araucana
Donlardan etkilenir. Kireçten hoşlanmaz. Nispi nemi yüksek yerleri ve zengin toprakları sever. Tohumla üretilir. Tek ya da ikili olarak dikilmelidir.
 

Araucaria excelsa : Salon Arokaryası
Vatanı Güney Amerika ve Hindistan’dır. Besin maddece zengin ve iyi drenajlı topraklardan hoşlanır. Ilıman iklim bitkisidir. 7 dereceden düşük yerlerde yaşama alanı kısıtlanır. Konik bir tepe yapar. Dik büyür. Direkt güneş ışığı almayan aydınlık yerleri sever.Tohumla üretilir. Tepe çeliği ile de üretimi mümkündür.

Resim : Araucaria excelsa
 

Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Önemli hastalığı kök kanseri, zararlısı ise yaprak biti, kabuklu bit, ve unlu bittir.

Arakorya (Araucaria – Çam) :
Muhteşem yapraklarıyla her daim ilgi çeken Çam saksı bitkidir. Geldiği ortama adaptasyonu kolay olmayan bitki değişime çok zor uyar. Bulunduğu Yeri Değiştirmeyi Fazla Sevmez.

Arakorya (Araucaria – Çam) bitkisinin yetiştirilmesi, bakımı ve sulanması:

 *Doğrudan güneş ışığı istemeyen bu bitki diğer ışıklardan da yararlanabilir.

 *Kış ya da yaz ayı fark etmeksizin oda sıcaklığına sahip bir yerde bakılmalıdır.

 *Güneş ışığını gören kısım ışığa doğru bir eğilmede bulunur. Bu eğilmeleri engellemek için çiçeğin diğer kısımları ile belirli aralıklarla yön değiştirmeliyiz.

 *Hava akımlarından kolay etkilenen arakorya bitkisini bu etkiden korumak için önlemler alınmalıdır. 

 *Her bitki gibi zamanla topraktaki vitamin ve mineralleri tüketen bitkiye yılda en az bir ya da iki kere vitamin ve mineral desteği sağlanmalıdır. 

 *Saksı değişimini bitkinin gelişim sürecine bağlı olarak köklerinin çok uzadığı dönemlerde değiştirmek yararlıdır. *Arakorya bulunduğu yerde başka cisimlere temasta bulunmamalıdır. 

 * Arakorya bitkisini yetiştirmede en önemli kural kış aylarında oda sıcaklığının 7 °C nin altında olmaması gerektiğidir. 

 Sulamada dikkat edilmesi gereken hususlar; 

-Kış aylarında bitki aşırı soğuktan korunarak çok az sulanmalıdır. 

-Yaz aylarında ise bitkinin suya olan ihtiyacı artacağından bitkiye verilen suyun arttırılması gerekmektedir. -Su toprağın her kısmına ulaştırılmalıdır. 

-Bitkiyi sularken kullanılan kap her sulamada aynı ölçüde, sulamalar aynı günde ve aynı miktarlarda sularla yapılmalıdır 

 -Arakoryada çok büyük bir değişim görülmediği sürece sulamada kullanılan kap, ölçü ve su miktarı değiştirilmemelidir. 

 *Bitkiye kış aylarında musluktan aldığımız soğuk çeşme suyunu vermemeliyiz. Verdiğimiz su oda sıcaklığında olmalıdır.

 Arakorya (Araucaria – Çam) Bitkisinin Çoğaltılması:

 * Arakoryada birden fazla dal ve gövde var ise bunların bir tanesini köke yakın bir noktadan ayrılır.*Daha sonra belli bir süre suya koyarak köklenmesini sağlanır.*Bu işlemden sonra köklenmiş dalı yeni bir saksıya uygun toprak ve uygun saksı yardımıyla dikerek yeni bir arakorya ağacı elde edilir.

 *1. ve 2. arakorya da aynı sulama, yetiştirme ve bakım işlemlerini uygulamalıyız.

 Arakorya Ağacının Budanması: 

 *Budamayı kışın sonlandığı ve havaların güzelleştiği zamanlarda arakoryanın uzamış dallarına şekil vermek istediğimizde yapabiliriz. 

 *Ancak budadığımız arakoryanın dalından kesilen uçlarının hava almamasını sağlamalıyız 

 *Bunun için soğuk olan herhangi bir macunla çiçeğin dalının budanan bölümünü kapatmalıyız. 
 

Hastalık ve Zararlıları

En önemli hastalığı Kök Kanseri, zararlıları ise Yaprak Bitleri ve Kabuklu ve Unlu Bitlerdir.

Kök Kanseri, süs bitkilerinin toprak yüzeyine yakın kalın kökleri ve kök boğazında başlangıçta küçük, yumuşak, zamanla irileşen urlar oluşturur. Urlar yaşlandıkça bir yandan büyür ve sertleşir. Bakteri toprakta saprofit olarak yaşar. Yıllarca canlı olarak kalabilir. Bir yarı parazittir. Konukçu bitkiye önceden açılmış olan bir yaradan girebilir. Dokuya girdikten sonra orada üreyen bakteri, hücreleri etkileyerek normal hücreler dev hücreler halini alır. Ur oluşumu böylece gerçekleşmiş olur.

 Mücadelesi, hastalıklı bitkiler derhal ortadan kaldırılmalı, bulaşık toprak, saksı veya kasalara sterilizasyon uygulamadan yeniden dikim yapılmamalıdır. Materyalin hastalıksız olması gerekir. Saksı toprağının drenajının iyi olması ve fazla sulamanın yapılmaması gerekir. Ayrıca, azot fazlalığı bitki hastalığının olma olasılığını arttırır. Bu nedenle aşırı azotlu gübreleme yapmaktan kaçınılmalıdır. 

 Yaprak bitleri, Püseron, ballık adları ile tanınırlar. Vücutları yumuşak bazen hafif tozlu veya bir mum salgısı ile örtülü olabilirler. Renkleri yeşil, siyah, sarı, kırmızı, beyaz ve kahverengimsidir. Yaprak bitleri bitkileri sokup bitki öz suyunu emerek yaşar. Emme sırasında salgıladıkları toksik ve tahriş edici maddelerle yaprak kıvrılması veya şişkinlik gibi anormal oluşumlara neden olurlar. Yaprak sararır ve kurur. Virus hastalıklarını taşıyarak önemli zararlara yol açarlar.

 Mücadelesi, aşağıda adı ve kullanım dozu verilen ilaçlardan birisi su ile karıştırarak uygun bir pülvizatörle bitkiye püskürtülmelidir. Parathion-methyl 35 E.C. ( sıvı görünümünde % 20-50 arasında etkili madde içeren) 10 cc’lik 10/1 suya preparat veya Malathon 20 E.C. ( sıvı görünümünde % 20-50 arasında etkili madde içeren) 25 cc’lik 10/1 suya preparat kullanılabilir.

Kabuklu ve Unlu Bitler Kabuklu bitler; koşnil adı da verilmektedir. Vücutları çıplak ya da mumsu bir tabaka ile kaplı olabilmektedir. Oldukça kalın kabuklu veya örtülü olabilir.Renkleri sarımsı, kahverengi, beyaz, gri, donuk kırmızı ve siyah olabilir. İnce uzun hortumuyla bitkinin yaprak ve saplarını sokarak bitki öz suyunu emerek beslenir. Salgıladıkları tatlı madde sayesinde fumajin mantarlarının çoğalmasına neden olur. Yapraklar sararır, kurur ve dökülür.

Mücadelesi, Azinphos-methyl 25, W.P.(Su ile karışabilen toz halinde), 10/1 doz 20 g preparat Methidathion 40, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 7.5 cc preparat, Chlorprifos-ethyl 48, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 10 cc preparat, Ethion 48, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 15 cc preparat, şeklinde etkili olan ilaçların uygulaması yapılmalıdır.

Unlu bitler; kabuklu bitlerle akraba olmalarına rağmen süs bitkilerindeki önemleri dolayısıyla farklılık göstermektedir. Sarımsı renkte olan vücudun üzeri una benzer mumlu maddelerden oluşmuş bir örtü tabakasıyla kaplı olduğundan beyaz renkte görünür.

Kabuklu bitlerle bitkilerde benzer zararlar göstermeleriyle birlikte ilaçlarla mücadelesi şu şekilde yapılmaktadır; Azinphos-methyl 35, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 10 cc preparat, Dichlorvos 50, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 20 cc preparat, Diazinon 20, E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 20 cc preparat, Malathion 50, , E.C. (Sıvı görünümünde, genellikle % 20-50 arasında etkili madde içeren), 10/1 dozda 20 cc preparat seklinde hazırlanıp bitkiye verilir.